Taurusgebergte, Turkije – rond 1960 (1)
De sluwe muhtar
Taurusgebergte, Turkije.Het rommelt in het dorp. Het is ieder jaar hetzelfde liedje. De muhtar (het dorpshoofd) bedondert de boel.
Ieder najaar trekt het hele dorp vanuit het Taurusgebergte naar de vlakte om daar een maand of twee katoen te plukken en geld te verdienen. Dat is altijd een enorme onderneming. Baby's, kleine kinderen, bejaarden, invaliden, zieken, iedereen gaat mee. Niemand blijft in het dorp achter. Slechts een enkele familie heeft een paard of een ezel. Alle anderen moeten hun bagage op hun rug dragen. En ook nog de zieken en de oudjes die niet kunnen lopen.
Je moet over de bergen heen trekken. Wat op zich al niet makkelijk is met al die bepakking. En dan die snijdende kou ... Je kan overvallen worden door een vreselijke onweer en zie dan maar weer eens snel genoeg op te drogen dat je geen longontsteking oploopt.
Taurusgebergte, Turkije.Maar het ergste is nog dat hun dorp nooit eens een rijk katoenveld toegewezen krijgt. Altijd een minder veld waar weinig katoen te plukken valt en waar de families niet veel kunnen verdienen. Dat komt door de muhtar. Als dorpshoofd bepaalt hij bij welke grote katoenboer het dorp gaat plukken. Hij kiest dan een boer uit waar geen dorp wil plukken, omdat de struiken er zo mager bijstaan. Heimelijk laat hij zich daarvoor dik betalen. Om vervolgens tegen zijn dorpelingen te vertellen dat 'helaas' de goede velden al weg zijn.
Daar zal dit jaar verandering in komen. Dat hebben Lange Ali, Tașbașoğlu en nog een paar eigengereide dorpelingen besloten. Dit jaar zullen ze zelf wel een katoenboer zoeken. En dan de zaken regelen zonder steekpenningen. Zodat ze eindelijk eens behoorlijk wat geld bij elkaar kunnen krijgen.
Maandenlang hebben Lange Ali en Tașbaș met hun dorpsgenoten gepraat. Het is hen gelukt een gedeelte te overtuigen. De grootste helft zal met Lange Ali en Tașbaș meegaan. Maar de anderen blijven op de hand van de muhtar, uit angst of omdat ze familie zijn.
Taurusgebergte, Turkije.Als de muhtar doorheeft dat zijn positie wankelt, bezoekt hij alle families stuk voor stuk. Bij de ene houdt hij honingzoete praatjes met fraaie beloften. Bij de andere dreigt hij – luidkeels scheldend – met de wet, de gendarmes en de gevangenis. Uiteindelijk lukt het de muhtar om bijna alle dorpelingen achter zich te krijgen.
Om hen een lesje te leren regelt hij het zo dat het dorp dit jaar een allerberoerdst veld krijgt. Zodat ze voor eens en voor altijd zullen weten wie hier de baas is in het dorp.
Lange Ali en Tașbaș zijn zwaar teleurgesteld, maar ze laten het er niet bij zitten. Volgend jaar zullen de dorpelingen hun kans grijpen. Daar zullen zij wel voor zorgen.
_______________________
Bron
De Turkse schrijver Yașar Kemal beschrijft in de Wind uit de Vlakte (1960, deel 1 van zijn Anatolische trilogie) de schrijnende armoede van de kleine boeren. Hun verbittering en woede, maar ook hun fantasievolle verhalen, hun vrolijkheid en zorgzaamheid. En weergaloos schildert hij de natuur in de bergen.
Ga naar:
= deel 2, de volgende pagina: De heilige - Taurusgebergte, Turkije – rond 1960 (2), verhaal 122.
= deel 3: Zwijgen - Taurusgebergte, Turkije – rond 1960 (3), verhaal 123.
= de Inhoudsopgave, verhaal 121.
