Taurusgebergte, Turkije – rond 1960 (2)
De heilige
Anatolië, Turkije.“Nee, nee, ik ben geen heilige!”, schreeuwt Tașbașoğlu uit in zijn wanhoop. “Ik ben een gewoon mens, net als jullie, net als iedereen.” Als hij uitgeraasd is, en de dorpelingen weglopen fluisteren ze elkaar toe: “Zo zijn heiligen, ze ontkennen het, uit bescheidenheid. We hebben een bescheiden heilige.”
Tașbaș kan het wel begrijpen. Er is armoede, bittere armoede in het dorp. De grond raakt langzaam maar zeker uitgeput, de opbrengst loopt achteruit. Ieder jaar is de tarwevoorraad wat eerder op en de hongerperiode tot de volgende oogst wat langer.
Bovendien zijn de boeren doodsbang voor Adil Effendi , de winkelier uit het naburige stadje. Zoals ieder jaar hebben zij alles op de pof gekocht, tegen woekerprijzen. Zoals ieder jaar zouden de dorpelingen hun schuld aflossen wanneer ze geld verdiend hadden met het plukken van katoen in de vlakte. Maar dit jaar had dat nauwelijks iets opgebracht, omdat ze een erg slecht veld gekregen hadden. De katoenstruiken stonden er mager bij, er viel weinig te plukken en zodoende hadden ze weinig inkomsten.
Doodsbenauwd zijn de boeren dat Adil Effendi naar hun dorp komt met een stuk of vijf of tien gendarmes. Alles zal hij bij hen weghalen: de bulgur (tarwegort), het vee, de sieraden van de vrouwen, de kleden waar ze op zitten. Misschien ook nog hun matrassen en kleren. Ze zullen deze winter creperen van de honger en de kou, wanneer de sneeuwstormen razen. In ieder geval zullen de kinderen sterven, de ouderen en de zieken.
Taurusgebergte, TurkijeTașbaș heeft met de boeren te doen. Hij begrijpt hun angst, hun radeloosheid maar al te goed. Hij snapt dat ze een 'heilige' nodig hebben, als laatste strohalm, om zich aan vast te klampen, om nog enigszins moed te houden, om de kracht te vinden zich tegen Adil te verweren. Zo gaat dat nu eenmaal.
Tașbaș is bang. Hij weet hoe het afloopt met heiligen. Op een gegeven moment komen de gendarmes je arresteren. In een politiecel in de stad word je dagenlang afgeranseld en daarna in de gevangenis of het gesticht opgesloten. Als je al niet eindigt aan de galg. Wat moet hij doen?
_______________________
Bron
De Turkse auteur Yașar Kemal beschrijft in Aarde IJzer, Hemel Koper (1963, deel 2 van zijn Anatolische trilogie) de armoede, angst en bijgeloof van de kleine boeren. Maar ook de prachtige natuur en de schitterende, fantasievolle verhalen van de dorpszanger. De onderdrukking door de geldschieter, het dorpshoofd en de staat, maar ook de creativiteit en vastbeslotenheid van de boeren om een uitweg te vinden. De woede en verbittering, de roddel en vijandigheid, maar ook de zorgzaamheid en onderlinge betrokkenheid.
Ga naar:
= deel 1: De sluwe muhtar - Taurusgebergte, Turkije – rond 1960 (1), verhaal 121.
= deel 3, de volgende pagina: Zwijgen - Taurusgebergte, Turkije – rond 1960 (3), verhaal 123.
= de Inhoudsopgave, verhaal 122.
