Een klein dorpje in Wales, Verenigd Koninkrijk – 1919
Gasmaskers
Wales.
“Ach, jongen, donder nou toch gauw op”, zegt een wat oudere boer met grijze borstelige wenkbrauwen tegen Jim van the Rock. “Nee, nee, echt waar”, houdt deze vol, “dankzij mij hebben we de oorlog gewonnen. Kijk hier maar.” Jim haalt uit zijn versleten donkergroene jasje een gekreukelde envelop, met daarin een brief van een generaal en een foto van hem met twee muildieren. Alle drie hebben ze een gasmasker op.
Jim is van een klein boerderijtje 'The Rock'. Hij is niet al te groot, mager, roodharig en sproetig. In 1914 heeft hij zich gemeld als vrijwilliger. Hij had genoeg van het boerenwerk en zijn opvliegende vader. Jim zorgde in het leger voor een groep muilezels. Op wonderbaarlijke wijze slaagde hij erin ongewond te blijven, totdat hij net voor het einde van de oorlog een paar granaatsplinters in zijn beide benen kreeg. De dokters twijfelden lang of ze zijn benen zouden afzetten, maar dat bleek uiteindelijk niet nodig. Jim loopt sindsdien moeizaam, hij hobbelt meer.
Toen Jim terugkwam op The Rock, was hij niet meer de oude. Het enige waar hij over praatte was de oorlog. Hij zat wat op zijn fluit te spelen op het erf en hij hing rond in de dorpskroegen, waar ze al gauw genoeg kregen van zijn verhalen. Op de boerderij voerde hij geen klap meer uit, tot woede van zijn vader.
Wales.
“Zie je die beesten op de foto? Dat vond ik toch zo erg. Als er een gasaanval was, gingen ze allemaal de pijp uit. Ik zeg tegen de sergeant: 'Waarom hebben wíj wel een gasmasker en zíj niet? Waarom moeten zij creperen?' De sergeant heeft de generaal een brief geschreven en toen zijn er gasmaskers voor de dieren gekomen. Kijk hier is de bedankbrief van de generaal. Dat hadden die moffen niet. Daar gingen de beesten gewoon dood. Later gaven ze de dieren wel gasmaskers, maar toen was het al te laat, toen hadden ze de oorlog al zowat verloren.”
“Ja, jongen”, antwoordt de oudere boer, “neem maar een biertje van me. Jullie hebben het niet gemakkelijk gehad. Maar nou is de oorlog over.”
_______________________
Bron
De zwarte heuvel (1982) van de Engelse schrijver Bruce Chatwin is een ontroerend mooie roman over een tweeling op een middelgrote boerderij. Het leven van kleine boeren in de omgeving komt hier en daar ook in beeld.
Ga naar:
= de volgende pagina: En nog is de burgeroorlog niet voorbij - een gehucht in de Donvallei, Zuid-Rusland – zomer 1920 (3), verhaal 64.
= de Inhoudsopgave, verhaal 63.
